“Λέμον Πάι” Λίγο λεμόνι, λίγη ζάχαρη της Κωνσταντίνας Μόσχου

“Λέμον Πάι”
Λίγο λεμόνι, λίγη ζάχαρη, ένα γλυκόξινο μείγμα εκρηκτικής διάθεσης, στο καινούργιο αστυνομικό της Κωνσταντίνας Μόσχου, Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη
Γίνεται να γελάσεις ενώ γράφεις αστυνομικό μυθιστόρημα; Με το Λέμον Πάι τα καταφέρατε.

Δεν είναι απαραίτητο να είναι όλα στημένα και γκρίζα, για να γράψεις ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Το χιούμορ λειτουργεί ως καταλύτης. Με αυτό, μπορείς «να στάξεις το λεμόνι σου» και να διαλύσεις το συμπαγές και σοβαροφανές. Με μία και μόνο ατάκα, σε ανύποπτο χρόνο, δίνεις τροφή για σκέψη στον αναγνώστη. Από την άλλη, είναι αρκετά δύσκολο για έναν συγγραφέα να επιχειρηματολογήσει με χιούμορ, γιατί είναι μια επικίνδυνη ακροβασία, σ’ ένα λογοτεχνικό είδος με σοβαρούς κανόνες που πρέπει να τηρηθούν.

Οι femmes fatales παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο μυθιστόρημα. Ποιος ο ρόλος της γυναίκας σήμερα. Τι σημαίνει γυναίκα για σας;
Το βιβλίο είναι βασισμένο στην παλιά αμερικάνικη συνταγή του hard boiled. Τότε που κυριαρχούσε στα αναγνώσματα η μοιραία γυναίκα, η οποία ταυτοχρόνως ήταν και ένα τραγικό πρόσωπο. Αυτή η γυναίκα σπανίζει σήμερα, ο ρόλος της έχει αλλάξει, κι αυτό φαίνεται και μέσα από τα μυθιστορήματα. Μια σημερινή γυναίκα δεν ζει ακραία. Είναι κάπου στο ενδιάμεσο, γιατί κυνηγά την καθημερινότητα, όπως και ο άνδρας. Γυναίκα, λοιπόν, σημαίνει να μπορείς να μοιράζεσαι όλους τους ρόλους ταυτόχρονα και να μπορείς να τους παίξεις τέλεια. Άρα, δεν σου μένει ο χρόνος και η διάθεση για να είσαι μια φαμ φατάλ. Και ευτυχώς δηλαδή, γιατί τι μας φταίνε οι άνδρες, αν και πολύ θα το ήθελαν οι ίδιοι.

Όταν τελειώνεις το βιβλίο, έχεις μπροστά σου ένα κάδρο αυτού που ονομάζουμε νεοελληνική κοινωνία. Ποια η θέση των συγγραφέων στην Ελλάδα του 2018;

Πράγματι, οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι αληθινοί, τους συναντάς καθημερινά, οι αντιδράσεις τους είναι αυτές που χαρακτηρίζουν τον Νεοέλληνα. Η θέση των συγγραφέων στην Ελλάδα του σήμερα είναι λεπτή, μέσα σε μια πληθώρα τίτλων, ανάμεσα στους οποίους χάνεται το καλό ανάγνωσμα. Έτσι, η αποτύπωση της εποχής γίνεται άλλοτε με δείγματα εξαιρετικής γραφής και άλλοτε επιφανειακά ή αγνοώντας την. Η εύκολη λύση για τους περισσότερους είναι η στροφή στο εμπορικό, σε αυτό που γίνεται εύκολα μπεστ σέλλερ. Δεν θεωρώ πως αυτό είναι δείγμα πολιτιστικής αδυναμίας, κάποια από αυτά τα βιβλία πιθανότατα να γίνουν και κλασικά. Η απλότητα έχει μεγαλείο.

Τι χαρακτηρίζει το αστυνομικό μυθιστόρημα;

Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα έχει χαρακτήρα μυστηρίου που πρέπει να λυθεί, ώστε να μην αφήσει ανικανοποίητο τον αναγνώστη, αν και υπάρχουν αιρετικοί συγγραφείς που έχουν καταπατήσει γοητευτικά αυτόν τον κανόνα. Στη λεπτομέρεια, χτίζεται σταδιακά, με μια ρεαλιστική και απλή ιστορία, τεχνικά άρτιο σχεδιασμό μιας παράνομης ενέργειας, πειστικά κίνητρα και εμφανή στοιχεία σε όλη την πλοκή, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να οδηγηθεί στη λύση. Είναι ένα παιχνίδι του νου, από το σκοτάδι, στο φως.

Από πού εμπνευστήκατε;

Η έμπνευση σε επισκέπτεται οποτεδήποτε, στη δική μου περίπτωση, απολαμβάνοντας ένα κομμάτι λέμον πάι. Η ανισορροπία που δημιουργείται σε δύο αντίθετες γεύσεις, γλυκό και ξινό, μου έδωσε την ιδέα να ξεκινήσω να γράφω για έναν ντετέκτιβ που είναι μεν κανονικός άνθρωπος, αλλά με εμμονές, και το περιβάλλον του είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας αλλά και τόσο διαφορετικοί στις αντιδράσεις τους. Η μη κανονικότητα λοιπόν, αυτό με οδήγησε πρώτα στον τίτλο, έπειτα στους χαρακτήρες, μετά στην τελευταία φράση του ήρωα, κι έπειτα σε μια σφιχτοδεμένη πλοκή. Μου φαίνεται πως όλα τα έκανα αντίστροφα, αλλά ήταν ευχάριστο και δημιουργικό.

Ποιος το διάβασε πρώτος;

Ο πρώτος μου αναγνώστης είναι αυτός που του χάρισα το όνομα του ήρωα, ο αγαπημένος μου σύζυγος, Στάθης Παντελιάς. Σχεδόν παράλληλα, διάβαζε και ο δεύτερος αναγνώστης μου, ο οποίος μου έκανε και την πρώτη επιμέλεια, ο συγγραφέας Νεοκλής Γαλανόπουλος.

Όλα αποκαλύπτονται στο τέλος. Πώς καταφέρνετε να μην δώσετε στοιχεία, πέρα από κάποιες υποψίες που ήταν το αλατοπίπερο της ιστορίας;

Φυσικά και όλα πρέπει ν’ αποκαλυφθούν στο τέλος, πρέπει να δουλέψεις πολύ το κείμενο, ώστε να το καταφέρεις. Ωστόσο, επειδή μου αρέσει να κλείνω το μάτι στο αναγνώστη, έχω «δώσει» το όνομα του δολοφόνου, από τις πρώτες κι όλας σελίδες του βιβλίου, άσχετο αν σε απορροφά η πλοκή και είναι αδύνατον να το προσέξεις. Τα στοιχεία δίνονται λίγα λίγα, κεφάλαιο το κεφάλαιο για να έχει περισσότερο ενδιαφέρον. Μου αρέσει να δίνω τη λύση στη τελευταία πρόταση, αλλά συνήθως το αποφεύγω, γιατί υπάρχουν κάποιοι που «κλέβουν» διαβάζοντας το τέλος.

Ποια είναι η καθημερινότητά σας;

Αυτό που λέει η ίδια η λέξη: Απλά, καθημερινά πράγματα. Κάποτε, σε ένα σχολείο που είχα επισκεφθεί με την ιδιότητα της συγγραφέα, ένα παιδάκι με ρώτησε: «κυρία, εσείς τηγανίζετε πατάτες;» Φαίνεται πως το απογοήτευσα το παιδί με την απάντησή μου, αλλά δεν μπορούσα να πω ψέματα. Είμαι λοιπόν μια συγγραφέας με παντούφλες, κάποια που όταν φεύγουν όλοι από το σπίτι, ανοίγει τον υπολογιστή της και χάνεται για δυο-τρεις ώρες, με αυτά που θα ήθελε να μοιραστεί με τους άλλους.

Τι άλλο να περιμένουμε από σας;

Υπάρχει ήδη έτοιμο το Νο2, με τον ίδιο ήρωα, ντετέκτιβ Στάθη Παντελιά, που είναι επίσης μια αυτοτελής ευχάριστη ιστορία – δεν χρειάζεται να έχει διαβάσει κάποιος το προηγούμενο ώστε να καταλάβει. Πιθανότατα όμως να μη δοθεί αυτό πρώτο σε κυκλοφορία, γιατί δεν θα ήθελα να τυποποιηθώ. Η αμέσως επόμενη επιλογή μου θα ήταν ένα διαφορετικό αστυνομικό μυθιστόρημα, με δραματικό περιεχόμενο, που έχω ήδη έτοιμο, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από το ενδιαφέρον του εκδοτικού. Εύχομαι στις θετικές εντυπώσεις όλων, διαβάζοντας κάποιο από αυτά! Όπως και να ‘χει, το Λέμον Πάι παραμένει αγαπημένο μου! Σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία!

Χαρά μας κυρία Μόσχου .
Βασιλική Ευαγγέλου Παπαθανασίου